۲۷ تیر ۱۳۹۲

ترس از پرواز - Fear of Flying

ترس از پرواز




  به خاطر شرایط زندگیم سالیانه چندین بار مجبور به سفر در مسیرهای طولانی هستم. عملا سفر با کشتی، ماشین، قطار یا ماشین شخصی امکان نداره. پس چاره ای نیست، یا باید قیدِ کار، دیدن خانواده و دوستان، دنیاهای تازه و موقعیت های گوناگون را زد، یا با هواپیما سفر کرد.

اما مشکل اینجاست که چند وقتی شده بود که به شدت از شنیدن اسم پرواز هم نگران می شدم. این قضیه یکی دوسالی بود که برام ایجاد شده بود و هر روز بدتر و بدتر می شد تا آنجا که دیگه اواخر با هنگام شنیدن اسم هواپیما و از روز خرید بلیط ضربان قلبم بالا می رفت و زانوهایم شل میشد. به هنگام پرواز که دیگر نگو، اون آخری ها تا دم مرگ و تشهد و سلام پیش می رفتم.

تا اینکه شروع به مطالعه و خواندن مطالب گوناگون کردم به خصوص در منابعی به زبان انگلیسی. یک خود درمانی به تمام معنا. تجربه بسیار موفقی بود. الان چند ماهی است که هنگام سفرها، مشکلات سابق رو ندارم و بسیار برام پرواز عادی شده. گفتم حتما این دستاوردها رو با هموطنانم به اشتراک بگذارم، امیدوارم که بتونم کمکی به شما بکنم.

شرح حالات ترس؛



این نوشته برای شما حتما مفید خواهد بود اگر که شرایط زیر رو دارید:
1. آیا هنگامی که قصد سفر با هواپیما دارید، دلشوره شدید می گیرید؟
2. آیا وقتی روی صندلی هواپیما می نشینید و درهای هواپیما بسته میشود، احساس خفگی به شما دست می دهد؟
3. آیا هنگامی که هواپیما از روی زمین بلند می شود، از سفر خودتون با هواپیما پشیمان می شوید؟
4. آیا احساس می کنید درون محفظه ای سربسته گیر افتادید که هیچ راه فراری ندارید و تنها خدا خدا می کنید تا دوباره به زمین برگردید؟
5. ...

اگر حتی یکی از شرایط فوق را دارید، پس حتما شما هم درگیر "ترس از پرواز" هستید.

واکاوی مشکل:

اصلا احساس شرمندگی و خجالت بابت این ترس نکنید. این یک مشکل کاملا طبیعی است که بسیاری از افراد باهاش دست و پنجه نرم می کنند، منتها تنها برخی به داشتن اون معترف هستند. حتی بسیاری از افرار مشهور اعم از ورزشکاران، هنرمندان و سیاست مداران نیز با این مشکل مواجه اند. علی پروین، سیاووش قمیشی، علیرضا نیکبخت واحدی، علی کریمی، آیزاک آسیموف (نویسنده معروف)، کیم جونگ ایل (رهبر فقید کره شمالی)، پوریا پورسرخ و خیلی های دیگه.

از لحاظ علم روانشناسی این مشکل یک "اختلال روانی" نیست. بلکه در طبقه بندی یک نوع "ترس" قرار می گیرد. حتی بگونه ای که خود آن هم، یک ترس جداگانه نیست. یعنی ترکیبی از چند نوع ترس است: ترس از ارتفاع، ترس از قرار گرفتن در فضای بسته، ترس از حمله عصبی (به خصوص در اماکنی که امکان فرار وجود ندارد)، ترس از مرگ و ...

جالب اینجاست که ترس از پرواز در اکثر موارد در سنین بالا ایجاد می شود. اما ریشه آن در اتفاقات کودکی است.  مثلا اگر در کودکی در کنار پدر و مادر خود خوابیده باشید و یک بار به اشتباه در خواب به روی شما غلتیده باشند و تا مرز خفگی رفته باشید، ممکن است این یکی از عوامل آن باشد. همچنین کشیدن پتو روی سر و خفگی موقت درهنگام خواب در کودکی. از دست دادن عزیزان یا آشنایان در سانحه ای هوایی یا ابراز اضطراب بیش از حد بستگان نسبت به سفر هوایی از جمله عوامل ایجاد این مشکل می تونه باشه.

و اما درمان:

روشهای درمانی مختلفی امروزه برای اینکار تجویز میشه. از جمله هیپنوتیزم، روانکاوی، دارو درمانی و ....

اما که روشی که در اینجا پیشنهاد می شه، کاملا بدون عوارض جانبی و داروست. که ترکیبی از افزایش آگاهی، تکنیک های کنترل استرس، توصیه هایی جهت پیشگیری ایجاد ترس.

اول از همه آگاهی خودمون رو باید نسبت به پرواز، هواپیماهای مسافربری، استانداردهای بین المللی و امنیت پرواز بالا ببریم. این کار تا حدی نیاز به دانستن زبان انگلیسی دارد. چرا که اولا، بسیاری از فیلم ها و تصاویری که به این مطلب کمک می کنه به زبان انگلیسی است. دوما، توضیح همه آنها در این مجال نمی گنجه و بعضا از تخصص من هم خارجه.

الف. امنیت پرواز:
من سعی می کنم توضیحی مختصر در پاره ای از موارد امنیت پرواز به شما بگم تا حسابی دلتان را قرص کند. امنیت پرواز و سرنشینان در اکثر قریب به اتفاقِ خطوط هواپیمایی دنیا (از جمله ایران) اولیت درجه اول آنهاست. علت آن هم خیلی ساده است، نه به خاطر اهمیت جان انسان ها!!! بیشتر به خاطر از دست ندادن مشتری ها و جلوگیری از آبروریزی های بین المللی آنهاست.


 مشکلات مربوط به هواپیما معمولا 5 گزینه احتیاطی دارد!!!
با دو مثال معنی این را برایتان توضیح می دهم. یکی از مشکلات احتمالی پیش آمده برای هواپیما یخ زدن بال هوا و محفظه اطراف موتور هواپیماست که می تواند بسیار خطرناک باشد. چراکه خاصیت آیرودینامیکی بدنه هواپیما را از بین می برد. اما خوشبختانه با 5 گزینه احتیاطی از وقوع این مساله جلوگیری می کنند. که حتی یکیش هم کافیه!! یعنی 4 مورد دیگه اش صرفا برای احتیاط ست:

  1. یخ زدگی تنها در موردی پیش میاد که هواپیما وارد توده ای ابر باران زا باشه. خلبان ها آموزش دیده اند که در صورت اعلام خطر هواپیما، بلافاصله با افزایش یا کاهش ارتفاع از بروز اون جلوگیری می کنند. 
  2. قبل از پرواز، با مواد مخصوصی از جمله الکل بدنه هواپیما رو می شورند. این کار سبب میشه که در طول پرواز دمای انجماد قطرات آب کاهش یابد و از یخ زدن آن جلوگیری می کند.
  3. قسمت جلوی بال هواپیما، از تیوپ هایی پوشیده شده که در صورت یخ زدن، باد می شود و دوباره بسته می شود. تا یخ ها بشکند. 
  4. اگر همه موارد فوق کاری از پیش نبرد، بسیاری از هواپیماهای مسافربری از سیستمی استفاده می کنند که با استفاده از آب گرم از منافذ مخصوصی که برای اینکار تعبیه شده، یخ ها را آب می کنند. 
  5. در بال هواپیما از المنت هایی استفاده شده(مانند آنهایی که شیشه عقب ماشینهاست) که یخ های احتمالی را ذوب می کند.
  6. جنس بدنه های هواپیماهای جدید، به گونه ای است که کمتر باعث یخ زدگی می شود
  7. و چند روش دیگر!!! 
در این مورد یک فیلم آموزشی ببینید که متعلق به سال 1960 است و بسیار جالب.

یکی دیگر از موارد برخورد پرنده ها با موتور هواپیماست(Bird Strike). برای جلوگیری از این امر چندین حالت پیش بینی شده:
  1. دور کردن پرندگان از محوطه فرودگاه با استفاده از دستگاه های تولید امواج صوتی، پرنده های شکاری و ....
  2. اجتناب مسیرهای پروازی از محلهای مهاجرت پرندگان.
  3. طراحی و ساخت بدنه هواپیما به گونه ای که در اثر برخورد پرندگان دچار آسیب نگران کننده ای نشوند. این فیلم را ببینید(اینجا را کلیک کنید). 
  4. طراحی و ساخت موتور هواپیما به گونه ای که در اثر برخورد نابود نشود. یکی از تستهای موتور هواپیما (اینجا را کلیک کنید).
  5. حتی اگر بعد از برخورد یکی از موتورهای هواپیما از کار افتاد، بدون هیچ مشکلی هواپیما می تواند دوباره به باند برگردد و بنشیند. در اینجا فیلمی رو می بیند واقعی از یک حادثه که هواپیما به سلامت به زمین بازگشت (این فیلم را ببینید)
  6. اگر بعد از برخورد شی خارجی یا هر دلیل دیگر موتور هواپیما آتش گرفت. به صورت کاملا خودکار به وسیله سیستم اتفای حریق اتوماتیک، آتش خاموش می شود.
  7. اگر اتفاق نادری بیافتد و هر دو موتور هواپیما از کار بیایستد، باز هواپیما می تواند به صورت گلایدر حدود 100 کیلومتر (بسته به سرعت باد و ارتفاع تا 400 کیلومتر) می تواند حرکت کند و به سلامت فرود بیاید.
علاوه بر این دو مثال، دهها مورد دیگر هم هست که در گذشته برای هواپیماها اتفاق افتاده و امروزه از بروز آنها جلوگیری می شود. تا آنجا که حتی کامپیوترهای هواپیما به صورت متناوب چک می شوند و حداقل دو سیستم عامل مختلف دارن تا در صورت بروز مشکل نرم افزاری، باز قابل استفاده باشند.


برخی از افراد، ممکن است که نگران بحث ربایش هواپیما یا عملیات های تروریستی باشند. امروزه با کنترل دقیق بار و وسایل مسافران با دستگاههای پیشرفته و وجود 2-3 نفر گارد پرواز، از هر گونه اقدام تروریستی جلوگیری می شود. ضمن اینکه طبق توافق نامه های بین المللی و رشد آگاهی افکار عمومی، امروزه هیچ کشوری میزبان هواپیمای ربایش شده نیست.

همچنین باران، ابر، برف و حتی تگرگ؛ به هیچ وجه نمی توانند به موتور یا بدنه هواپیما آسیب برسانند. این مساله بارها آزمایش شده. به این فیلم توجه کنید (کلیک کنید)

آخر از همه، اگر شما نگران این هستید که امنیت پرواز های ایران به علت تحریم ها از پروازهای خارجی کمتر است. باید بگویم که باتوجه به رتبه بندی شرکت های هواپیمایی، ایران کماکان در رتبه قابل قبولی قرار داره (حتی در ده تای آخر هم نیست و بالاتر از ترکیش ایرلاینه) و شرکت های هواپیمایی همواره سعی بر تامین قطعات هواپیما از طریق بازار سیاه دارند، هرچند با قیمتی گران تر. تنها مشکل فرسودگی هواپیماهاست، که اخیرا با خرید و عقد قراردادهای جدید، این مشکل در حال رفع شدن است. ضمن اینکه خوشبختانه دیگه از هواپیمای ناامن روسی استفاده نمی شود.

خلاصۀ این قسمت اینکه، همه این موارد سبب می شود که احتمال آسیب شما در یک مسیر حدود یک ساعته با هواپیما، طبق آمار واقعی از احتمال وقوع یک حادثه برای شما در حالتی که سوار بر ماشین می روید تا از یک فروشگاه محلی یک آدامس بخرید، کمتر است!

ب. استانداردهای پرواز:

اداره هوانوردی فدرال آمریکا (FAA)، امروزه استاندارهای سخت و جدی برای پرواز در نظر می گیرد که کمابیش در همه جای دنیا به صورت اجرا می شود. از جمله حداکثر ساعات کاری خلبانان، حداکثر ساعت کاری/مدت پرواز هواپیماها، گواهی نامه خلبانان و غیره. برای مثال، نیم ساعت قبل از پرواز، خلبان ها با مختصات جوی، فرودگای مسیر (در موارد اضطراری)، مسیرهای جایگزین احتمالی (در صورت تغییرات سریع جوی)، میزان بار و ... آشنا میشوند. قبل و بعد از هر پرواز، به وسیله افراد به خصوصی ظاهر و جزئیات هواپیما بررسی میشود تا از هر گونه آسیب دیدگی جزئی نیز مطلع شوند.

خود خلبان ها نیز برای آموزش و اخذ گواهی پرواز، از فیلترهای متعددی می گذرند. حتی از لحاظ روانشناسی از بین کسانی انتخاب می شوند که قابلیت مدیریت بحران رو داشته باشند و از تصمیم های پر ریسک پرهیز کنند.

در پایان این قسمت، شما رو دعوت می کنم به مطالعه هر چه بیشتر در مورد هوانوردی و ویژگی های اون. افزایش آگاهی شما در مورد پرواز، کمک به سزایی در آرامش و نگاه واقعی شما داره.

حتما حتما فیلم های زیادی در مورد پرواز ببینید. فیلمهای مثل این که من از دیدنش سیر نمی شم (اینجا را کلیک کنید). می توانید با جستجو مدل هواپیمایی که احتمالا در سفر آینده با آن پرواز می کنید، فیلم های زیادی رو از زاویه های مختلف ببینید تا کم کم پرواز براتون عادی بشه. 


ج. هنگام پرواز و قبل از آن:


خیلی خوبه اگر زودتر به فرودگاه برید که استرس دیر رسیدن، به استرس پرواز شما اضافه نشه. با خیال راحت کارت پرواز رو بگیرید و بار خود را تحویل بدید. بعد به قسمتی از فرودگاه برید که باند از آنجا معلومه. برخواستن و فرود هواپیماهای دیگر را ببنید. این کار کمک بزرگی به آرامش شما می کند. قبل از پرواز به هیچ وجه سیگار نکشید. سیگار سیستم عصبی شما را تحریک کرده و باعث آسیب پذیری بیشتر شما میشود. سعی کنید قبل از پرواز غذای سبک میل کنید. لباس نخی و راحت بپوشید. حتما قبل از پرواز آب زیاد بنوشید و به دستشویی برید.

برخی از مسافرین در پرواز از قرص های آرامش بخش استفاده می کنند. اگر قصد چنین کاری رو دارید، حتما از قرص های گیاهی یا آرام بخش های طبیعی استفاده کنید. شاید در 2-3 پرواز آتی فکر بدی نباشه. اما به زودی با گوش کردن به این توصیه ها، مطمئنم که نیازی به قرص های آرام بخش نخواهید داشت. اگر قصد پرواز به کشورهای عربی و برخی از کشورهای اروپایی دارید، قبل از پرواز مطمئن شوید که قرص آرام بخشی که به همراه دارید، در کشور مقصد ممنوع نیست. بهتر است قرص ها رو از جعبه خودشون خارج نکنید تا اگر پلیس فرودگاه در مورد آنها سوال کرد، نام آنها را نشانشان دهید.

در مسیر پرواز، یادتون باشه که چیزی به نام چاله هوایی وجود نداره! اسم علمی آنها جریان های آشفته (turbulence) هست. به فیلمی در این باره دقت کنید (اینجا را کلیک کنید) تکان های هواپیما هیچ ارتباطی با وقوع حادثه در پرواز نداره. آنها تنها وجود جریان های گرم وسرد و سریع هوا هستند که به علت اختلاف فشار سبب تکان خوردن هواپیما می شوند. امروزه علاوه بر کنترل دقیق ماهواره ای مسیر پرواز، تمامی هواپیماهای مسافربری مجهز به رادارهایی هستند که وجود هر گونه جسم خارجی و جریانهای آشفته هوایی رو به خلبان نشان می دهد. اگر شدت جریان های آشفته از حد استاندارد بیشتر باشد، بی شک خلبان به درون آن توده نمی رود و با تغییر مسیر یا تغییر ارتفاع مسیر خود را عوض می کند. نکته جالب اینکه استاندارهای هواپیماهای مسافربری تقریبا با ضریب امنیت سه برابر همان هواپیما در کاربری باربری است. یعنی برای مثال اگر شما سوار بر هواپیمای ایرباس A-320 هستید و هواپیمای شما تکان می خورد. مطمئن باشید در بدترین حالت ممکن، تکان های شما از هواپیمایی با همین مدل که در قسمت باربری (Cargo) کار می کند حداقل یک-سوم کمتر است. پس هر گاه هواپیما دچار تکان های شدید شد، حتما کمربند ایمنی خود را ببندید و سعی کنید نفس های عمیق بکشید. به عنوان یک تجربه شخصی، فکر کنید سوار بر اتوبوسی هستند و اینها تکانهای آسفالت خیابان است. روی صندلی خود کمی جابجا شود و بدن خود را شل کنید. این طوری از استرس شما کاسته می شود.

بالهای هواپیما تا 60 درجه می توانند خم شوند بدون اینکه هیچ آسیبی ببینند. بدنه هواپیما هم شتابی حدود 1- تا 2 برابر شتاب جاذبه زمین را می تواند تحمل کند. که رقم بسیار بالایی است و کمتر به این حالت می رسد. دو تا فیلم خیلی جالب در مورد تست های هواپیما ببینید (اینجا و اینجا)

ضمنا به شدت تاکید می کنم که این به این سایت سر بزنید و ببیند در هر لحظه چند هزار هواپیما در هوا در حال پرواز هستند بدون کوچکترین حادثه (www.flightradar24.com) البته پروازهای روی ایران را این سایت نشان نمی دهد.


در پایان:
یادتان باشد که شما در پرواز تنها نیستید. خلبان اگر جان شما را دوست نداشته باشد، حتما جان خود را دوست دارد!!! ضمنا علاوه بر صد و چندی نفر که همسفر شما هستند، در هر لحظه بیش از 1500000 نفر در هوا در حال سفر هستند. پس سعی کنید از فرصت استفاده کنید و تا می توانید از دریای بیکران ابرها و زیبایی مناظر طبیعی و شهرها از بالا لذت ببرید.

امیدوارم از این پست استفاده کرده باشید. اگر سوالی داشتید حتما بپرسید. مطلب برای اضافه کردن خیلی زیاده، حتما اگه استقبال خوبی بشه ازش و ببینم برای شما مفید بوده. منم انگیزه پیدا می کنم و اون رو ویرایش کرده و مطالب بیشتری رو بهش اضافه می کنم.


هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر